Kaygusuz Abdal Tanrı'nın Anasını Babasını Soruyor Kaygusuz Abdal'da Tanrı'yı sorgulama, aşağılama, sövgü, hakaret tehdit ne ararsanız bulursunuz. Yücelttiğini sandığınız an, yerin dibine batırmıştır. Ali ile kıyaslar, okuma yazmada ondan geri kaldığını söyler. Kıldan köprüden önce kendisinin geçmesini ister. Cennet neyise; bahçedir, muhabbet yeridir ama cehennemi karşısına dikmeyi akılsızca bulur. Hele namaz kılmayanı ateşe atan, ancak onun gibi anasız babasız bir *** olabilir. Tanrı'nın heryerde ve herkeste zuhur ettiğini ve tüm sırlarını bildiğini söyler. Bu sırları açıklayıp, onu dile düşürmekle tehdit eder. Dinlerdeki bu tür inançlarla alay ederken, inananları da eleştirmektedir. Tanrı'ya onca başkaldırı ve amansız saldırısına rağmen, sonunu kurnazca bağlıyor, kendini güvenceye almak için. Yaradana inancını ortaya koyup, onunla dost olmak istediğini vurguluyor. Böylelikle tanrıyla şakalaştığı ve ona naz yaptığına inandırıyor okuyanları:
Yücelerden yüce gördüm
Erbabsın sen yüce Tanrı
Bu allahlığı sen nereden
Satın aldın kaça Tanrı

• Ali ile bir olmuşsun
• Bir mektepte okumuşsun
• Ali olmuş hafız kelam
• Sen okursun hece Tanrı

• Kıldan köprü yaratmışsın

Gelip geçsin kullar deyu
Hele biz beri duralım
Yiğit isen geç a Tanrı

• Yaratmışsın bağ ü cennet
• Kulların etsinler sohbet
• Cehennemi niçin yarattın
• Be akılsız koca Tanrı

• Unuttun diye namazı

Bizi ateşe atarsın
Kul yanması abes değil
Gel bas kızgın saca Tanrı

• Senin kulların anılır
• Atası anası ile
• Senin anan baban yoktur
• Benzersin bir pice Tanrı

• Seni her yerde görürüm

İçini dışını bilirim
Sırrın halka faş edersem
Halin olur nice Tanrı

• Kaygusuz'em der buradan
• Cümle mahluku yaradan
• Kaldır perdeyi aradan
• Gezelim bilece Tanrı

• Kaygusuz Abdal bir başka şiirinde Tanrı'nın, neden insanı çamurdan yaratıp da işleri karıştırdığını sorguluyor. Balçıktan yoğurup yaptığı(!) insanlara günah yükleyip, hem de bakkalmış gibi onları tartması, ağır gelenleri katran kazanlarına atması, kıldan köprüden geçirmesini anlamsız buluyor. Bütün bunları neden yaptığını sorarken, bu saçmalıklarla insanların kafalarının bulandırılması, aşağılanması ve korkutulmasını dile getirerek, toplumsal eleştiriye dönüştürüyor. Gerektiğinde en yapılamaz denileni, uçmayı başararak korkuların aşılabileceğini gösteriyor Tanrı'ya meydan oku*****:

Adem'i balçıktan yoğurdun yaptın
Yapıp da neylersin bundan sana ne
Yarattın insanı saldın cihana
Salıp da neylersin bundan sana ne

• Bakkal mısın teraziyi neylersin
• İşin gücün yoktur gönül eğlersin
• Kulun günahını tartıp neylersin
• Geçiver suçundan bundan sana ne

• Katran kazanını döküver gitsin

Mümin olan kullar didara yetsin
Yılana emreyle tamuyu yutsun
Söndür şu ateşi bundan sana ne

• Sefil düştüm bu alemde naçarım
• Kıldan köprü yaratmışsın geçerim
• şol köprüden geçemezsem uçarım
• Geçir kullarını bundan sana ne

• Kaygusuz'um aydur cennet yarattın

Nice kullarını ceh'neme attın
Nicesin ateş-i aşk ile yaktın
Yakıp da neylersin bundan sana ne
Bu şiirden tasavvufun naz makamını belirleyecek inanca ilişkin tek dize, “Mümin olan kullar didara yetsin” olabilir. İnanan, korkuyla değil sevgiyle sana ulaşır, didarını (yüzünü) görür, anlamındadır.(42)
11.2 Kaygusuz “Pişmeyen Kaz” Gerçeküstü Simgesiyle Yaşamın Güçlüklerini, Toplumsal ve Bireysel Sorunların Çözülmezliğini Anlatıyor
Bir kaz aldım karıdan
Boynu uzun borudan
Kırk Abdal kanı kurutan
Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Sekizimiz odun çeker
• Dokuzumuz ateş yakar
• Kaz kaldırmış başın bakar
• Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kaza verdik birkaç akça

Eti kemiğinden pekçe
Ne kazan kaldı ne kepçe
Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kaz değilmiş be bu azmış
• Kırk yıl Kafdağında gezmiş
• Kanadın kuyruğun düzmüş
• Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kazı koyduk bir ocağa

Uçtu gitti bir bucağa
Bu ne haldir hacı ağa
Kırk gün oldu kaynatırız kaynamaz

• Kazımın kanadı selki
• Dişi koyun emmiş tilki
• Nuh nebiden kalmış belki
• Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kazımın kanadı sarı

Kemiği etinden iri
Sağlık ile satma karı
Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kazımın kanadı ala
• Var yürü git güle güle
• Başımıza kalma bela
• Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Suyuna biz saldık bulgur

Bulgur Allah deyü kalgır
Be yarenler bu ne haldir
Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kaygusuz Abdal nidelim
• Ahd ile vefa güdelim
• Kaldırıp postu gidelim
• Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz
  
  
  
  ----
  Bu dogru mudur?
  

Bu sözlerin içtekliğini, batıni özünü anlamadan doğrulamadan sorgulamak doğru değildir, kanımca.

Kaygusuz Abdal Tanrı'nın Anasını Babasını Soruyor Kaygusuz Abdal'da Tanrı'yı sorgulama, aşağılama, sövgü, hakaret tehdit ne ararsanız bulursunuz. Yücelttiğini sandığınız an, yerin dibine batırmıştır. Ali ile kıyaslar, okuma yazmada ondan geri kaldığını söyler. Kıldan köprüden önce kendisinin geçmesini ister. Cennet neyise; bahçedir, muhabbet yeridir ama cehennemi karşısına dikmeyi akılsızca bulur. Hele namaz kılmayanı ateşe atan, ancak onun gibi anasız babasız bir *** olabilir. Tanrı'nın heryerde ve herkeste zuhur ettiğini ve tüm sırlarını bildiğini söyler. Bu sırları açıklayıp, onu dile düşürmekle tehdit eder. Dinlerdeki bu tür inançlarla alay ederken, inananları da eleştirmektedir. Tanrı'ya onca başkaldırı ve amansız saldırısına rağmen, sonunu kurnazca bağlıyor, kendini güvenceye almak için. Yaradana inancını ortaya koyup, onunla dost olmak istediğini vurguluyor. Böylelikle tanrıyla şakalaştığı ve ona naz yaptığına inandırıyor okuyanları:
Yücelerden yüce gördüm
Erbabsın sen yüce Tanrı
Bu allahlığı sen nereden
Satın aldın kaça Tanrı

• Ali ile bir olmuşsun
• Bir mektepte okumuşsun
• Ali olmuş hafız kelam
• Sen okursun hece Tanrı

• Kıldan köprü yaratmışsın

Gelip geçsin kullar deyu
Hele biz beri duralım
Yiğit isen geç a Tanrı

• Yaratmışsın bağ ü cennet
• Kulların etsinler sohbet
• Cehennemi niçin yarattın
• Be akılsız koca Tanrı

• Unuttun diye namazı

Bizi ateşe atarsın
Kul yanması abes değil
Gel bas kızgın saca Tanrı

• Senin kulların anılır
• Atası anası ile
• Senin anan baban yoktur
• Benzersin bir pice Tanrı

• Seni her yerde görürüm

İçini dışını bilirim
Sırrın halka faş edersem
Halin olur nice Tanrı

• Kaygusuz'em der buradan
• Cümle mahluku yaradan
• Kaldır perdeyi aradan
• Gezelim bilece Tanrı

• Kaygusuz Abdal bir başka şiirinde Tanrı'nın, neden insanı çamurdan yaratıp da işleri karıştırdığını sorguluyor. Balçıktan yoğurup yaptığı(!) insanlara günah yükleyip, hem de bakkalmış gibi onları tartması, ağır gelenleri katran kazanlarına atması, kıldan köprüden geçirmesini anlamsız buluyor. Bütün bunları neden yaptığını sorarken, bu saçmalıklarla insanların kafalarının bulandırılması, aşağılanması ve korkutulmasını dile getirerek, toplumsal eleştiriye dönüştürüyor. Gerektiğinde en yapılamaz denileni, uçmayı başararak korkuların aşılabileceğini gösteriyor Tanrı'ya meydan oku*****:

Adem'i balçıktan yoğurdun yaptın
Yapıp da neylersin bundan sana ne
Yarattın insanı saldın cihana
Salıp da neylersin bundan sana ne

• Bakkal mısın teraziyi neylersin
• İşin gücün yoktur gönül eğlersin
• Kulun günahını tartıp neylersin
• Geçiver suçundan bundan sana ne

• Katran kazanını döküver gitsin

Mümin olan kullar didara yetsin
Yılana emreyle tamuyu yutsun
Söndür şu ateşi bundan sana ne

• Sefil düştüm bu alemde naçarım
• Kıldan köprü yaratmışsın geçerim
• şol köprüden geçemezsem uçarım
• Geçir kullarını bundan sana ne

• Kaygusuz'um aydur cennet yarattın

Nice kullarını ceh'neme attın
Nicesin ateş-i aşk ile yaktın
Yakıp da neylersin bundan sana ne
Bu şiirden tasavvufun naz makamını belirleyecek inanca ilişkin tek dize, “Mümin olan kullar didara yetsin” olabilir. İnanan, korkuyla değil sevgiyle sana ulaşır, didarını (yüzünü) görür, anlamındadır.(42)
11.2 Kaygusuz “Pişmeyen Kaz” Gerçeküstü Simgesiyle Yaşamın Güçlüklerini, Toplumsal ve Bireysel Sorunların Çözülmezliğini Anlatıyor
Bir kaz aldım karıdan
Boynu uzun borudan
Kırk Abdal kanı kurutan
Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Sekizimiz odun çeker
• Dokuzumuz ateş yakar
• Kaz kaldırmış başın bakar
• Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kaza verdik birkaç akça

Eti kemiğinden pekçe
Ne kazan kaldı ne kepçe
Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kaz değilmiş be bu azmış
• Kırk yıl Kafdağında gezmiş
• Kanadın kuyruğun düzmüş
• Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kazı koyduk bir ocağa

Uçtu gitti bir bucağa
Bu ne haldir hacı ağa
Kırk gün oldu kaynatırız kaynamaz

• Kazımın kanadı selki
• Dişi koyun emmiş tilki
• Nuh nebiden kalmış belki
• Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kazımın kanadı sarı

Kemiği etinden iri
Sağlık ile satma karı
Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kazımın kanadı ala
• Var yürü git güle güle
• Başımıza kalma bela
• Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Suyuna biz saldık bulgur

Bulgur Allah deyü kalgır
Be yarenler bu ne haldir
Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz

• Kaygusuz Abdal nidelim
• Ahd ile vefa güdelim
• Kaldırıp postu gidelim
• Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz
  
  
  
  ----
  Bu dogru mudur?
  

nefeslerin hepsi dogru ama yorumları herkim yaptı ise yanlıs...

Aşk-ı niyaz ile
Alevi-Bektaşi edebiyatının en önemli kollarından biriside "şathiye"lerdir. Şathiye yada hicv-i şathiye olarak adlandırılan bu tasavvuf eserlerinin en önemli temsilcisi Kaygusuzdur. Okuduğunuzda sanki Hakk'ı yok sayan ve alay eden bu uslübün varlığı baskın görülen özelliktir.Tanrı ile konuşur gibi yazılıp alaycı bir üslubun kullanılması şathiyelerin vazgeçilmez kuralıdır. Burada Hakikat makamına ermiş bir zat'ın Ehl-i Sünnetin tariflediği yaradan tasarımına katı bir reddiye sunduğunu görürsünüz. Alevi-Bektaşi inancı Hakk'ı sadece Cemal sıfatı ile "aşk" ile tarif edip, ona hiç bir kötülüğü konduramazken, Ehl-i sünnet kelamcılarının Hakk'ı sürekli cezalandıran, acımasız, zalim yani "celal sıfatıyla tanımlamasına sunulan reddiyelerdir.
Eğer bu şathiyeleri dikkatlice okursanız, yazılan her satırın sünni islam alimlerinin Hakk'a isnat ettikleri kötülüklere, zalimliklere, acımasızlıklara "bu sizin tanrınız nasıl bir tanrı" karşı duruşu olduğunu anlarsınız.
Konunun daha iyi anlaşılması için Alevi-Bektaşi Batıni öğretisinin Hakk' tasarımı ve Tecellileri konusunda biraz okumanızı öneririm.
Hakk sizleri doğru ilmi istikamet üzere eyleye.

Redsefa abim, tesekkur ederim simdi anladim. Peki Kaygusuz Abdal, nasil birisiydi bana anlatirmisiniz?

Aşk-ı muhabbet ile
Kaygusuz Abdal hakkında bildiklerimiz çok kısıtlı şeyler, hakkındaki verileri bektaşi menkıbelerinden öğrenebiliyoruz. Abdal Musa'ya ikrar verdiği ve Alaiye valisinin oğlu olduğu ve Mısırda vefat ettiği hakkındaki veriler haricindeki bütün bilgiler maalesef masalsı, destansı hikayelerden öte kanıtlanabilir şeyler değil. Ayrıca orijinal metin olarak elimizde mevcut menakıbnamelerde bulunan bilgilerde kronolojik tarih ile çelişki oluşturur.
Bektaşilikte zaman algısının düzlemsel kronolojik zaman değil, döngüsel zaman algısı olması nedeni ile zaman olarak birbiri ile alakasız olaylar ve kişiler sanki aynı anda yaşamış anlatılır. Bu kronolojik zaman açısından bir kaos oluşturur. Olayları bilimsel olarak anlamakta zorlaşır. Bu nedenle erenler hakkında anlatılan hiçbir olayı akıl potasında eritip bilimsel gerçekliklerle açıklayamazsınız.
Bu açıdan baktığınızda, Alevi-Bektaşi inanç ulularının hayatlarına dair, kişiliklerine dair yazılan herşey sadece bireysel yorumdan öte gitmez.
Bu nedenle Nasıl biriydi sorusunun gerçek cevabı hiçbir zaman bulunamaz.
İşte Alevi-Bektaşi edebiyatının ve yazılı metinlerinin içerdiği bilgileri "ne anlattığı değil, neyi anlatmak istediği" mantığıyla analiz etmek gerekliliği vardır.
Hakk bu yol üzere olanların yar ve yardımcısı olsun.