Hubyar Semahı

Leyli leyli, a canım canım

Evel erkanınan hü hü hü evel yolunan dost
Gelsin semah ehli alim alim alim semah eylesin dost
Yaradanım yardım hü hü hü eyle kuluna dost
Gelsin semah ehli alim alim alim semah eylesin dost
Gelsin semah ehli hü hü semah eylesin dost

Leyli leyli, a canım canım

Dolduğumuz evler hü hü hü dol olsun nurdan dost
Bizde böyle gördük alim alim alim uludan pirden dost
Yardımcımız olsun hü hü hü ol Şahı Merdan dost
Eylesin erenler alim alim alim semah eylesin dost
Eylesin erenler hü hü hü semah eylesin dost

Leyli leyli, a canım canım

Semah eyleyenler hü hü hü haslar hasıdır dost
Semah eylemeyen alim alim alim hakkın nesidir dost
Abdal Pir Sultanım hü hü hü er nefesidir dost
Eylesin erenler alim alim alim semah eylesin dost
Eylesin erenler hü hü hü semah eylesin dost

Muhammet Mustafa halilullahtır
Şu dünyada baki kalan allahtır


Söz: Pir Sultan Abdal

HUBYAR(TOKAT) SEMAHI

Anadolu’da bulunan ve 28 semah çeşidinden birisi olan hubyar semahı tüm hubyar ocağı mensupları – sıraçlar tarafından bilinmekte ve cem’lerde icra edilmektedir. hubyar ocağı cemlerinde ilk önce kırklar semahı yapılmakta ve daha sonra hubyarlıların yöresel içerik taşıyan folklorik semahı icra edilmektedir. cemde bulunan halk semaha kalkmadan önce baş semahı adı verilen bir semah edilir. daha sonra diğer cem erenleri semaha kalkar.hubyar köylüleri bu semahlarını köylerinde yaptıkları düğünlerinde, nişanlarında ve bayramlarında da yapmaktadırlar.

Hubyar ocağında kırklar semahı bir erkek üç kadın tarafından yapılır. erkek önde ellerini birbirine yatay şekilde vurarak sazın ritmine göre ilerlerken arkasından üç kadın kolları göğüs hizasında yana açık avuç içleri yukarı bakacak şekilde ilerlerler. hubyar ocağında kırklar semahı bekar kızlar tarafından yapılır. kırklar semahında dönme (hızlanma) yoktur.

Hubyar semahı hubyar-sıraç topluluklarının renkli ve cıvıl cıvıl yaşantısının cemlerdeki ibadetlerine yansımasıdır.

Hubyar semahında çalgı ; çalgı saz ve kemaniden oluşur. genelde iki saz çalan aşık, iki kemani çalan aşık şeklindedir. fakat bu konuda bir sınırlama yoktur. aşıklar semah esnasında dönüşümlü veya koro halinde türküler söylerler. bu türküler hatayi, karacaoğlan, pir sultan abdal, kul himmet , derviş ali ve diğer alevi ozanlar ile halk aşıklarının deyişlerinden oluşmaktadır. hubyar ceminde aşık dedenin yanına değil karşısına veya çaprazına oturur.

Hubyar semahında giysi ; hubyarlılar tüm günlük hayatlarında olduğu gibi semahlarını yaparlarken de yöresel kıyafetlerini giyerler. kadınlar başında kaytan işlemeli ve para veya altın süslemeli fesi, üç beş kumaştan yapılmış boy entaresi, alttta yine üçbeş kumaştan yapılmış tumanı olur. kapalı yerlerde yapılan semahlar çıplak ayakla yapılır. erkeklerde günlük kıyafetleriyle yaprlar semahları ayaklar çıplak ve mutlaka baş şapkalı olur. kadın erkek baş açık semaha çıkamazlar. kapalı yerler de de ayaklar çıplak olmak zorundadır.

semaha kalkış ; hubyar ocağı cemlerinde semaha kalkacakları gözlekçi belirler. işaret edilen kişi ortaya çıkar dedenin elini öper. kadın ve erkek semahçılar ilk önce kendi aralarında birbirleriyle görüşürler (öpüşürler) daha sonra kadın semahçılar erkek semahçıların ellerini öperler. kadın semahçı ile birlikte semahta kadının aile büyüğü de varsa ayağına eğilir (öpmek için) fakat genelde erkek buna müsaade etmez ve niyazını alır.

semah ; üç erkek ve üç kadın tarafından yapılır. diziliş şekli bir erkek bir kadın şeklindedir. hubyar semahı ağırlama ve dönme veya hızlanma dediğimiz iki bölümden oluşur.

ağırlama bölümünde erkekler, elleri göğüs hizasında ve avuç içleri yere bakacak şekilde , kadınlar ise elleri göğüs hizasında ve avuç içleri yukarı bakacak şekilde yana açılarak ve halka çizerek yavaş ritimle ilerlerler. bu arada saz ve kemaniden oluşan aşıklar gurubu ritim eşliğinde deyişlerini söylemektedirler. aşıkların ritme hız vermesiyle semah eden canlar da hareketlenir ve kadınlar ellerini yine avuç içleri yukarı bakacak şekilde açarak hem kendi etraflarında hem de halka çizer şekilde hızla dönmeye başlarlar, bu arada erkekler de aynı ritimde ayaklarını sazın ahengine göre yere vurarak ve dönen kadınları sanki koruyorlarmış gibi ellerini yana açarak , aynı hızla halka çizerek dönerler.

Hubyar semahı diğer semahlar içerisinde oldukça coşkulu , hızlı bir ritme sahip bir semah olarak nitelendirilmektedir.

Hubyar semahı tokat semahı diye de adlandırılmakta ise de bu yanlıştır. çünkü bu semah sadece tokat bölgesinde değil, sivas-tokat-amasya-yozgat-çorum bölgelerinde bulunan hubyar-sıraç toplulukları tarafından bilinmekte ve icra edilmektedir.