1) AYN’ÜL CEMDE ON İKİ HİZMET
KIRKLAR CEMİNDE 12 HİZMET SAHİPLERİ
1-) Mürşit :Hz. Muhammed
2-)Rehber (Pir) :Hz. Ali
3-)Gözcü :Cebrail Ol Musaffa
4-)Çırağcı :Cebir-ül Ensari
5-) Zakir :Bilal Habeş
6-) Faraş (Süpürgeci) :Selmanı Piri Pak
7-) İznikçi :Hüzeymetül Ensari
8-) Kurbancı : Mahmudül Ensari
9-) Sakacı : İmam Hüseyin
10-) Peyik : Amri Eyyar
11-) Semahçı : Ebuzer Gıfari
12-) İbriktar : Gulamı Kamber
On iki hizmet kırkların ceminde yapılmış olan hizmetten kalmıştır.
ALEVİ KELİMESİNİN ANLAMI
Alevikelimesi Hz. Ali’nin evindekiler ve Hz. Ali’nin evini seven bu evebağlanıp ikrar verenlere denir. Ali evinin İslam’ın tasavvuf, batınıyolunu benimseyenlerin adıdır. Öncelikle Ali evi güzel Muhammed’inEhlibeytidir. Ali evini sevmek kuranın emridir. Şura suresi 23. ayetbunun farz olduğunu söylemektedir.
Biz Aleviler Ehlibeyt bendesi, Ehlibeyt sevenleriyiz.
ŞURA SURESİ 23:
Ey Muhammed deki: size getirmiş olduğum kurtuluşa karşılık bir ücretistemiyorum, yalnızca Ehlibeytime meveddetinizi (sevgi muhabbetinizi)istiyorum.
Ali evi: Hz. Ali’nin evinde olanlar.
*Hz. Ali
*Hz. Fatıma
*Hz. Hasan
*Hz. Hüseyin
Rabbin hidayetini, ışığını, güzelliklerini, insanların kurtuluşaerebilmesi için, İslam’ın tasavvufi, batini yolunu öğreten soy busoydur. Bu soydan gelen pirlere mürşitlere gönül verip ikrarı bendolanlara Alevi denir.
Ali evini sevenlere başlangıçta Ali tarafını tutan manasına gelen Ali şiası denmiştir.
(Alevilikle ilgili geniş çalışmamız yeni çıkacak kitabımızda yer alacaktır).
2) NAKİP-LİK (HİZMET EDEN)
Nakip-lik hizmeti Hz. Muhammedtarafından miladi 622 senesinde, Mekke ile Medine arasında bulunanAkabe mevkiinde olmuştur. Âlemlere rahmet olarak gönderilen GüzelMuhammed, Hac döneminde Medineli 48 Müminin biat’lerini aldıktan sonra,aralarından hizmetli olarak on iki kişi seçmiştir. Yüce Allah, GüzelPeygambere biat eden kadın, erkek kırk sekiz mümin hakkında fetihsüresi 10. ayeti Nazil olmuştur.
FETİH SÜRESİ 10 AYET
O SENİNLE EL TUTUŞUP ŞÖZLEŞENLER VAR YA, ONLAR GERÇEKTE ALLAH İLE BEY’AYLEŞİYORLAR
ALLAH’INELİ ONLARIN ELLERİNİN ÜSTÜNDEDİR. KİM AHDİNİ BOZAR, DÖNEKLİK EDERSEKENDİ ALEHİNE DÖNMÜŞ OLUR. VE KİM ALLAH’A VERDİĞİ SÖZDE VEFALIDAVRANIRSA, ALLAH ONA BÜYÜK ÖDÜL VERECEKTİR.
Maide suresi: 12 ayet nakiplikle ilgilidir.
Hz. Muhammed’in bu uygulamasıyla o günden bu güne kadar cemlerimizde bu hizmet süre gelmiştir. Alevi cem erkânında yürütülen bu hizmet kırklarla başlayıp ikinci Akabebiatı’nda seçilen on iki Nakip (Hizmetli) ile günümüze kadar gelmiş vedevam edecektir.
Hizmet, Hakka Muhammet, Ali yoluna gönül verencanın, insana ve insanlığa hizmet ederek insanların huzur, mutluluk,esenlik, barış, sevgi, kardeşlik için çalışmasıdır.
Hakk yoluna gönül veren canın, her türlü fedakârlık, özveri, gayret içerisinde olmasıdır.
Yola giren can, insanı kâmil aşamaları eğitimiyle kazandığı donanım veniteliğini, toplumun hizmetine sunmalıdır. Her can iş bölümüyle bir işyaparsa, üretileni paylaşırsa her kes birbirine hizmet eder. El elegönül gönüle yapılan hizmetler huzuru, mutluluğu, güveni getirir.Manevi ve maddi anlamda yapılan hizmetler karşılık beklenmeden yapılır.
Kişi ne zaman benden çıkıp bizlik anlayışıyla topluma hizmetebaşlarsa, o zaman benliği yener. Bizlik makamında hizmet ehli olur.
Topluma hizmet hakka hizmettir.
Bir gün talip pirine
—Pirim himmet demiş
Piride oğul önce hizmet, hizmet demiş. Hizmet olmadan himmet olmaz.
İnsanlığa yapılan hizmet en büyük ibadettir.
Güzel Muhammed’e sormuşlar insanın hangisi iyi,
İnsana ve insanlığa hizmet edeni demiş.
Alevilikte topluma en büyük hizmet ilim öğrenmek bilginin, marifetin
Dağıtıcısı olmaktır. Bilgiyle, irfanla gönülleri, akılları aydınlatmaktır. Güzel sözle
Güzeldavranışla insanlığa örnek ışık saçan kâmil insan olmaktır. İnsanlıkiçin elimizden gelen her şeyi yapmak, fedakârlıktan çekinmemektir.Yüreği sevgiyle, hoşgörüyle,
Bağışlayıcılıkla, hizmetli olmaktır. İyi hizmet iyi ahlaktan geçer.
1-) MÜRŞİT: Bu makam Hz. Muhammedi, Hz. Ali’yi ve Hacı Bektaşi-iVeli’yi temsil eder. Posta oturan dedeler, bu makamda vekil olarak bugörevi icra ederler. Bu makamda oturan zat Hz. Muhammed, Hz. Ali,Hünkâr Hacı Bektaşi-i Veli adına ikrar alır, nasip verir.
Mürşit,ilim, irfan sahibidir. Yürekleri, akılları, aydınlatan, arıtıparındıran, paklayıp güzelleştiren, talibin yüreğini görendir. Rehberi,Dervişi, Talibi, yola gönül vereni, eğiten, gözetleyen, insan-ı kâmilyolunda olgunlaştıran, eğriyi doğruyu gösteren, zahiri Batıni bilgileriöğreten, kişiyi ruhsal olgunluğa getiren zattır.
Bu yola gireni; insana, insanlığa hizmet eden, yararlı bilgili, erdemli insanlar haline getirendir.
Nisa suresi 59 ayette peygamber ve emir sahiplerine itaat, Allahaitaattir. Emir sahipleri peygamberin vekili ve nübüvetin devamı olanimamet sahibi Hz. Ali, on iki imam ve onların soyundan gelendedelerdir.
2-) REHBER: Yola girmek isteyen isteklilere,Taliplere, Dervişlere, yolun edebini, erkânını, yola girmeninşartlarını öğretir. Taliplere yol gösteren, yolun değerlerini öğreten,eğiten zattır.
İkrar verirken önderlik yapar. İkrarlardan sonraTaliplerin, ikrar verenlerin ikrarlarına bağlı olup olmadığını kontroleder gözetler. Taliplerin karşılaştığı sorunların çözümüne yardımcıolur. Rehber yol göstericidir. Yola giren cana yolun ilmini, bilgisini,kurallarını, nasıl hareket edileceğini en iyi şekilde öğretendir.
Muhammed Ali yoluna giren canın yola ters düşecek davranışlarınıdüzeltir. Mürşidin bünyesinde yola gönül veren canların eğitim veöğretiminden, tarikata hazırlama ve bilgilendirme yönünden sorumludur.
3-) GÖZCÜ: Rehberin, pirin yardımcısıdır. Hak Muhammed Ali yoluna(Tarikatına) girmiş canları, Talipleri, muhipleri, dervişleri gözetler.Yolun gereklerine uymayan, yolun kurallarına aykırı davranıştabulunanları uyarır. Yola yeni giren canlara yol gösterir, yola uymalarıiçin yardımcı olur.
Cemlerde, cemi gözetler, cemde bulunan canlarıizler. Cemin birliğini, huzurunu, erkânını bozucu davranış ve sözlereizin vermez. Cem erkânı dışında davranış sergileyenleri uyarır. Gözcücemde sükûneti sağlar. Gözcü pirin, rehberin, gözü kulağı, cemerenlerle pir arasında iletişimi sağlayan hizmetlidir.
Dışarıdanceme yapılacak olan herhangi bir olumsuzluğu engeller, durdurur.Kendisini aşan durumlarda Rehbere, Pire, Mürşide haber verir. Aynülcemin aşkla, huzurla, duyguyla vecd içerisinde yapılmasını ve sonaermesini sağlar.
Herkes birer gözcü olmalıdır. Önce kendimizegözcülük yapmalıyız. Bizden zuhur edecek kötü söz davranışlara gözcülükedip bunların oluşmaması için gayret etmeliyiz. Ailemize gözcülükyapmalıyız.
Ana babaya gözcülük yapmalıyız. Anne babaya sevgiylesaygı göstermeli onların bakımlarından geri durmamalıyız. Komşularımızave mallarına gözcülük yapmalıyız. Mahallemize, toplumumuza, bütüninsanlığın kardeşlik, birlik ve barışına gözcülük yapmalıyız.
4-) CERAĞCI: Cerağı Muhammed Âli’nin nurunun, ışığının yakılmasıdır.Güzel Muhammed’in ve keremler Şahı Ali yel Murtezanın güzel yolununsevgiyle,
Dostlukla, aşkla, birlikle, ilimle, irfanla, güzel değerlerle bütün canlıların yüreklerini
Veakıllarını aydınlatılması için yakılır. Cerağ Allahın nurudur. Hiçbirşey yok iken sadece onun nuru ışığı vardı. Cerağı evvelin cemetaşınmasıdır. Çünkü her şey o nurdan, o ışıktan, o enerji kütlesindenyaratılmıştır. Cerağı ilk ışığın sembolüdür.
Muhammed Âlinin nuru bu nurdan bu ışıktan ilk var olanlardır.
Cerağcı cem evinin aydınlatılması hizmetiyle görevlidir. Cem olacağızaman bütün hazırlıkları yapar. Aydınlatma işlemi günün koşullarıçerçevesinde Aydınlatma araçlarıyla sağlanır. Cem günleri cerağcılarşamdanları siler, parlatır, kandillerin, gaz lambalarının yağınıfitilini ayarlar. Mumları hazırlar
Elektrikli aydınlatma yapılacaksa onunda hazırlığını yapar. Cerağın tahtını hazırlar, cemi en güzel şekilde aydınlatır.
Bizler akıl ve gönül cerağlarımızı yakmalı, akıl ve gönül ışığıyla öncekendimizi aydınlatmalı, sonra ailemizi, toplumumuzu ve insanlığa ışıksaçmalıyız. Eğer ki bizler ilim, irfan, sevgi ışığıyla yanarsak o zamandünyamız aydınlanır. Karanlık düşünceler, duygular, davranışlar yokolur.
Nur süresi ayet 35
5-)ZAKİR: Cemde saz çalıp tevhitleri,düvazları, deyişleri, mersiyeleri okuyan hizmetlidir. Sesi, sedasıgüzel olan canlardan seçilir. Mürşidin emri ile cemde zikiri
Yönetir.
ZİKİR=Allahınisimlerini dil ile anmaktır. İslam alevi inancında zikir insanı hakkayakınlaştırmaya vesilelerden biridir. Zikir her zaman, her yerde, hermekânda yapılabilir.
Bakara suresi 152 ayet: siz beni zikredin, bende sizi zikredeyim.
Ahzap suresi 41 ayette: Ey iman edenler Allah’ı çok zikredin.
Araf suresi 205 ayet=kendi kendine, yalvararak ve ürpererek, yüksekolmayan bir sesle Sabah, akşam rabbini zikret. Gafillerden olma.
Alevi inancında, ibadet içerisinde özellikle şu üç isim zikredilir.
Allah, Hu, La ilahe illallah
Cemlerde bu üç isimin kaynağı ve ilk uygulayıcısı Hz Ali dir.
Hz. Âliden, Selman-ı Farisi yoluyla gizli zikir, Cabir-el ensari yolu ile açık zikir
Kümyl bin iyad yolunla çardarbiye veya zikri-i erre yapılmıştır.
Alevicemlerinde zakirler saz eşliğinde (başka müzik aletlerini kullananbölgelerde vardır)düvazları, mersiyeleri, nevruziyeleri, miraçlamayıaşkla okuyan, on iki imamların adını zikir eden, ceme katılan canlarıaşka getiren hizmetlerdir.
Zakirin zikri öyle aşkla olmalıdır ki, insanın içine işlemeli, yürekleri yakmalı, gözden yaş akıtmalıdır.
Nasıl ki saz bir ahenk içinde çalınıp sözle icra ediliyorsa bizlerdekendi bedenimizi ahenk içinde güzel duygu düşüncelerle çalıp aşklabedenimizi zikir ehli haline getirmeliyiz.
Zikir; Allah isminizikretmektir. On iki imamların, velilerin, gerçeklerin isminizikretmektir. Zikri saz ile yapana zakir denir.
Hz. Muhammed şöyle demiştir.
Her kim ki Allahın güzelliklerine ulaşmak istiyorsa zikir halkasına girsin.
Allah sevgisinin alameti o’nu zikretme sevgisidir.
Fena âleminde olanlar la ilahe, İllallah diyerek zikir edeler
Cezbe âleminde olanlar Allah, Allah diyerek zikir yaparlar.
Hakikat âleminde olanlarsa hu, hu diyerek zikir yaparlar.
RAD SÜRESİ 28 AYET
BUNLAR İMAN EDENLERDİR. ALLAHIN ZİKRİYLE GÖNÜLLERİ VİCDANLARI HUZURASÜKÛNA KAVUŞANLARDIR. HABERİNİZ OLSUNKİ KALPLER ANCAK ZİKRULLAH İLEOLGUNLAŞIR.
6-)FARRAŞ(SÜPÜRGECİ):Cem evinin temizliğini yapan,oturma düzenini sağlayan, yaygıların serilmesi ve düzeltilmesi işinebakan hizmetlidir. Cem evinin bütün temizliğini süpürgeci yapar.
Süpürgeyi önce kendimize çalmalıyız. Kişi önce aklındaki ve yüreğindeki
Kirleri süpürmeli şüpheyi gidermelidir. Yüreği temiz olan, aklı kötü düşüncelerden
Arınankişi gerçek temizliği yapar.
Gerçek temizlik ruhsal olarak arınmaktır.Ruhumuzu temizlemeli gerçek temizliği bulmalıyız. Oturduğumuz yeritemiz tutmalı, çevremizi temiz tutmalı, ülkemizi temiz tutmalı,dünyamızı temiz tutmalıyız. Ekolojik dengeyi bozmamalıyız.
Ruhsalolarak da aynı şekilde ailemizi, toplumumuzu, ülkemizi, dünyamızıruhsal olarak temizlemeliyiz. Ruhsal temizlik; ailemizi güzel düşünüp,güzel değerlerle donatırsak çevremizi de dünyamızı da ahlaksaltemizlikle temizlersek, kirlenmeden kirletmeden yaşarsak o zaman gerçeksüpürgeci oluruz.
NOT: Süpürgeci ibriktara da yardımcı olur.
7-)İZNİKÇİ (MEYDANCI):Cem ayininde postları makamına göre sıra veerkâna uygun bir şekilde yerleştirir. Ceme gelen taliplere, canlaramürşidin, pirin, rehberin huzurunda nasıl durulması gerektiğini niyazve diğer kuralları öğretir. Oturma yerlerini belirler. Gözcüye yardımeder.
Özümüzü toprak eylemeli meydana sermeliyiz. En iyi makaminsana ve insanlığa ilim, irfan, bilgi, güzellik içinde hizmet edenmakamdır. Cem içerisinde dede hizmet makamında oturur talipleri irşatetmekle hizmetlidir. Her kes yerini bilir üzerine düşen görevleriyaparsa düzen bozulmaz. Makamlar şan, şöhret için değil hizmet içinolmalıdır.
8-)NİYAZCI (KURBANCI):Ceme gelen canların lokmalarınıteslim alan, kurbanları kesen, pişiren, sofrayı seren, lokmaları yinegelen canlara dağıtan hizmetlidir. Lokmalar yendikten sonra da sofrayıkaldırır.
Bu görevleri yerine getirirken, meydancı, sakacı, ibriktar kendisine yardımcı olur.
Lokmanın anlamı; öncelikle lokma helal kazançla elde edilmelidir. Lokmakişinin elinin emeği alnının teri olmalıdır. Çalınan maldan, başkasınınsırtından kazanılan lokma olmaz. Lokma; helal kazancın toplumtarafından bölüşülmesidir. Hep birlikte üretmenin hep birliktepaylaşmanın manasıdır.
Herkes kendi emeğiyle geçinirse, çalışırsa,üretirse o zaman sömürü olmaz. Kuran-ı Kerimin Bakara suresi 286 “Kimkendi emeğiyle kazanırsa, lehine başkalarının sırtından geçinirsealeyhine çalışır.”Alevi inancının dört kapı, kırk makam öğretisindeşeriat kapısının 4 makamı helal kazançtır. Bu ilke haram lokmakursaktan geçmemesi gerektiğini söyler. Lokmamızı, suyumuzubaşkalarıyla bölüşebilecek durumda olduğumuz, helal kazandığımız süreceancak güzel insan olabiliriz. Lokması helal olanın gönlüde temizdir.
9-)SAKKACI: Cemde susayan canlara su dağıtan, İmam Hüseyin aşkınasusuza su sunan hizmetlidir. Cemde önce kaplarını, sürahisini,bardaklarını hazırlar. Nevruzda da süt dağıtır. Süt sevgiyi temsileder. Su marifeti, bilgiyi, ilimi, irfanı, temsil eder. Su gibi temiz,deydiği her yere hayat ve canlılık veren olmalıyız. Nasıl ki kurutoprağa hayat veren su ise bizlerde bizdeki ilim suyunu fark etmeli oilim irfan suyuyla bütün insanlığa hizmet etmeliyiz. Su marifetkapısına tekabül eder.
Bütün canlılar sudan yaratılmıştır ENBİYA süresi 30 ayet.
Su marifeti, ilmi temsil eder. Su nasılki kuru toprağa hayat veriyorsaçoraklığı silip yeşile beziyorsa, ilim, irfanda cahaleti, karanlığısiler. İlim ve marifet suyuyla her yeri sulamalı, insanlığı kemaletyeşilliğine götürmeliyiz.
|
Sponsor Reklamlar
|