T.C.
MIMAR SINAN GÜZEL SANATLAR ÜNIVERSITESI
SOSYAL BILIMLER ENSTITÜSÜ
SOSYOLOJI ANABILIM DALI
GENEL SOSYOLOJI VE METODOLOJI PROGRAMI
ORTAK KIMLIK VE MÜZIK
1980 SONRASI ALEVI-BEKTASI UYANISI
( Yüksek Lisans Tezi )
Hazırlayan:
20056122 Ali KELES

ISTANBUL - 2008

ÖZET
Ayırt edici özelliği senkretik yapısı olan Alevi-Bektasi inanç sistemi,
Samanizm, Budizm, Maniheizm, Hıristiyanlık ve Sii mistisizmi gibi pek çok farklı kaynaktan beslenmistir. Sonuçta ortaya bir inançlar karısımını da barındıran güçlü bir sözlü kültür çıkmıstır. Müzik bu sözlü kültürün vazgeçilmez öğelerinden biridir.
Çünkü toplumsal hafızanın diri tutulmasını ve değerlerin kusaklar arasındaki aktarımını sağlayan müzik aynı zamanda Alevi-Bektasi kimliğinin hayal edilebilmesindeki en etkili araçtır.
Alevi-Bektasi topluluklar 1980 öncesi heterodoks inanç sistemleri ve bu sistemi tasıyan kurum ve ritüelleri dolayısıyla kimliklerini gizlemek durumunda kalmıslardır. Bu gizliliğe 1960’lardan sonra Alevi-Bektasi gençler arasında giderek yaygınlasan materyalist görüsler de eklenince söz konusu kültürün dinsel yanı geri plana itilmistir. Ancak 1980 sonrası toplumsal dönüsümler dolayısıyla Alevi-Bektasi kültürünün dinsel yanı yeniden hatırlanmaya ve Alevi-Bektasi kimliği kamusal alana tasınmaya baslamıstır. Bu süreçte Alevi-Bektasi kimliği yoğun olarak tartısılmıs, konuya iliskin bir yayın patlaması yasanmıs, Alevi-Bektasi topluluklar hızla örgütlenmis ve Alevi-Bektasi müziği de yükselen bir ivme kazanmıstır. Ayrıca Alevi-Bektasi müziğinde olusan yeni görünümler bu sürece paralel gelismistir.
Örneğin uyanıs sonrası ortaya konan müzik, 1980 öncesinde meydanlarda kitlelerce söylenen mars niteliği kazanmıs toplumsal içerikli Alevi-Bektasi türkülerinden farklıdır. Piyasaya sürülen kaset ve CD’lerde daha çok Alevi-Bektasi inanç esaslarının ve erkanının islendiği göze çarpmaktadır. Dolayısıyla müzikle kimliğin birlikte dönüstüğü söylenebilir. Öyleyse içeriğinde Alevi-Bektasi müziğini barındıran kasetler/CD’ler bu dönüsüm sürecini incelemede kullanılabilecek uygun birer kültürel üründür. Çünkü kentlerde yasayan Aleviler-Bektasiler kendi kültürel değerlerinin bir ifadesi olarak gördükleri bir müzik kasetini/CD’sini alarak ve onu
dinleyerek kendi kimliklerine dair önemli bir kültürel edim gerçeklestirmis olurlar.
-------------------------------------

Tezi hazirlayan Sayin Ali KELES've yaprakfirtinasi.com tesekkürlerimizle

Tez indirme linki : http://www.piryolu.com/forum/dosya/A...si-Uyanisi.pdf